Alcatraz – San Francisco

Hallo, met Yvonne hier en welkom bij het langste blog dat tot nu toe verschenen is op ons blog. Heb je echt geen zin om het allemaal te lezen en gewoon plaatjes te kijken van Alcatraz? Dan kan dat ook. Speciaal voor deze mensen volgt er een korte samenvatting.

Thomas en ik waren in San Francisco en dat betekent maar één ding: Alcatraz. Als je er ooit in de buurt bent is de audiotour een dikke vette aanrader, vooral in de avond. Dan vaar je nog een extra half rondje om het eiland heen en zie je de zonsondergang bij de Golden Gate Bridge. Meer toeristisch kun je het niet krijgen! Eenmaal aangekomen in de gevangenis word je terug gezogen in de tijd met het fantastische hoorspel in je koptelefoon.

De bajes in de baai

Alcatraz, de gevangenis der gevangenissen. Ik denk eigenlijk niet dat ik zo de naam van een andere gevangenis op kan rakelen, behalve de Bijlmerbajes en Guantanamo Bay. En als je dan in San Francisco bent zie je hem uit de verte al liggen… Alcatraz, de hel in de baai. Waar de allerergste criminelen hun straf uit moesten zitten en langzaam tot waanzin werden gedreven. En dat idee contrasteert nogal met de vrije, vrolijke en kleurrijke rest van de stad.

Alcatraz is een bijzonder stukje land, dat leerden we al snel. Want ook al gaat het hier om een rots in de baai die niet groter is dan 18 voetbalvelden (oke, dat klinkt best wel groot, maar valt in het echt wel mee). De naam Alcatraz komt uit het Spaans. Van de los Alcatrasses of Alcatraz, de Spaanse naam voor rare vogel. Dit omdat het complete eiland bij de ontdekking enkel bewoond werd door vogels. Er groeit namelijk niks en dat trekt niet echt andere dieren aan.

Een perfecte plek om te claimen als militair fort, niet vanwege het complete gebrek aan leven op het eiland, maar door de ligging. Want vanaf het eiland kon je mooi zien wie er allemaal de baai in kwamen, en deze natuurlijk eventueel beschieten. Ze hadden eens moeten weten dat er anderhalve eeuw later vooral boten met toeristen die kant uit gingen.

Alcatraz in de avond

Omdat onze reis een donker thema had, wilden we ook Alcatraz graag in het donker meemaken. En zo geschiedde! Op de heenweg krijg je dan gratis een extra toeristisch uitzicht van de Golden Gate Bridge. Dit omdat de boot een iets andere route vaart dan overdag. Je ziet daarbij ook de achterkant van het eiland, waarbij je enkele werkgebouwen kunt zien.

Eenmaal aangekomen op Alcatraz island begint het echt donker te worden, wat alleen maar bijdraagt aan de sfeer. Wat ook een pluspunt is aan de avondtour: er zijn minder mensen omdat er maar 2 boten gaan. Je hebt dus veel ruimte om rond te lopen en rond te kijken. Bij aankomst heb je meteen het gevoel dat je in een tijdmachine bent gestapt. Alles voelt oud en lijkt rechtstreeks uit een film te komen.

Daar moest ik stiekem wel een beetje om lachen, omdat Alcatraz eigenlijk helemaal niet zo oud is. Voor Amerikaanse begrippen uiteraard wel. En dat schuiven ze absoluut niet onder stoelen of banken. Overal geven ze aan dat de monumentale gevangenis enorm oud is en dat je er hele zuinig op moet zijn. Nu valt dat allemaal wel mee, want Alcatraz is pas in 1910 gebouwd. Ik ken een hoop mensen die in een woonhuis wonen dat ouder is dan Alcatraz, ook al voelt het heel anders als je er staat.

Ontlading

Zoals trouwe lezers weten ben ik de grote scepticus van dit blog, met altijd een grote mond over dat het ‘ toch nergens spookt’. Ik weet niet zo goed wat er hier aan de hand was, maar nog voordat we goed en wel het eiland bereikt hadden begonnen de accu’s van allebei mijn camera’s moeilijk te doen. Mijn eerste reactie was natuurlijk enorm balen, maar daarna ging ik me toch afvragen of er niet meer aan de hand was. Of het nu komt door een of andere nare Alcatraz-energie of dat ik toch niet goed heb gekeken voordat ik weg ging…vreemd was het wel.

Dat betekent ook dat jullie het praktisch vanaf de voordeur zullen moeten doen met ‘good old’ iPhone foto’s. En dan is het toch ineens verdomd jammer dat het zo donker is, want dat is natuurlijk niet optimaal voor toffe blogplaatjes.

Inheemse graffiti

Eenmaal aangemeerd staan we er dan echt: bij Alcatraz. Een van de weinige plekken waar Thomas en ik even gepassioneerd over zijn. Hij omdat hij dol is op gevangenisverhalen, en ik omdat ik gefascineerd ben door de ex-bewoners van dit legendarische gebouw.

Meteen valt er nog iets op: de graffiti op de gevangenis. Want voor een plek die zo krampachtig wordt beheerd en waar je 10.000 dollar kunt lappen voor een kleine tag op de muur, is het toch wel bijzonder dat er enorme leuzen aan de buitenkant zijn gekalkt. En ook daar schuilt een stukje donkere geschiedenis van Alcatraz. Het is namelijk een restant van de bezetting van Alcatraz, die 19 maanden duurde vanaf november 1969.

Nadat de gevangenis gesloten was, bezette een groep van ongeveer 50 Inheemse Amerikanen het eiland om te protesteren en hun claim te leggen op het stuk land. De groep vond dat al het ongebruikte land dat ooit afgepakt was van hun stam, terug moest worden gegeven. Nadat de stiefdochter van een van de aanvoerders van de demonstratie overleed door een val, trok deze zich terug.

Langzaamaan werd de groep kleiner en in 1971 besloot de overheid in te grijpen door alle voorzieningen af te sluiten en de laatste 15 bezetters te verwijderen. Tot op heden is dit een belangrijke protestactie geweest in de geschiedenis van de Inheemse volken van Amerika, en Alcatraz draagt daar nu nog de sporen van in de vorm van graffiti.

Schimmen uit het verleden

Maar dan waar we voor komen: de gevangenis. Als je binnen loopt krijg je meteen het gevoel dat je in een andere wereld bent. Eentje die je alleen maar kent uit films, maar die toch heel echt blijkt te zijn. Voordat ik naar Alcatraz ging ben ik pas in één echte gevangenis geweest: Kilmainham Gaol in Dublin. Maar als je dan toch wilt gaan, is Alcatraz ook wel meteen een van de meest iconische gevangenissen om te bezoeken.

Op sommige plekken in het gebouw krijg je nog een goede indruk van hoe het ooit geweest moet zijn, zoals bij binnenkomst. Daar zie je de was- en doucheruimtes die authentiek aangekleed zijn. En je krijg het mooiste cadeautje dat je je kan wensen: de audiotour. Ik had hier al over gehoord van mensen die ik ken, maar ben toch altijd een beetje sceptisch over zo’n koptelefoontje. Omdat ik zo’n vervelend mens ben dat alles in haar eigen volgorde en op haar eigen tempo wil doen. Maar in Alcatraz is het onmisbaar voor de ervaring.

Radio Alcatraz

Het is namelijk niet zo maar een stem die vertelt wat je ziet, maar je hoort mensen aan het woord die Alcatraz echt mee hebben gemaakt. Ex-gevangenen, personeel en deskundigen. Samen met mooie, subtiele sound effects die je soms het gevoel geven dat er echt ineens een deur wordt dichtgeslagen. Of dat de lege zaal waar je in staat zich stiekem vult met stemmen van mensen die allang niet meer leven. Het gevoel van hoe het ooit geweest moet zijn. En ook al zien de koptelefoontjes er misschien aardig gammel uit, het geluid was zo goed dat ik soms dacht dat het echt aanwezig was (maar het zat letterlijk tussen de oren in dit geval).

 

 

Ontsnappen aan de werkelijkheid

Eenmaal meegesleurd in de verhalen van Alcatraz kom je achter heel veel nieuwe dingen. Niet alleen over de geschiedenis van de gevangenis of waar alle vertrekken voor dienden, maar ook over de bekende gevangenen en hun ontsnappingspogingen. Mijn favoriete verhaal was denk ik de ontsnappingspoging van de drie gevangenen die zelf replica’s van hun hoofden knutselden en via een gat in de muur door tunnels wisten te ontsnappen. Of ze het hebben overleefd is nooit achterhaald.

Dit levert meteen een mooi gespreksonderwerp op voor mij en Thomas. Want Thomas is er heilig van overtuigd dat je echt wel kan ontsnappen van het eiland en naar de stad kunt zwemmen. Ik denk daar iets anders over, maar ik ben ook licht bevooroordeeld door een aflevering van Mythbusters die ik ooit heb gezien. Uiteindelijk blijkt Thomas gelijk te hebben over het zwemmen, want er wordt zelfs een zwemtocht georganiseerd van Alcatraz naar het vasteland. Maar volgens de verhalen is de sprong vanaf het eiland de zee in hetgeen je vrijwel zeker fataal zal worden.

Samen met een kleine honderd andere mensen zwerven we nog een paar uur door de gevangenis. Met de stemmen van vroeger in mijn oor en de gedachte aan de schimmen die hier mogelijk nog rondwaren. Ook hier voel ik niks ‘geks’, maar ik voel hier wel meer dan op veel andere plekken waar ik geweest ben. Of dat nu komt omdat het zo tot de verbeelding spreekt, of door mijn nieuwe liefde voor audiotours weet ik niet. Het is een bijzondere plek, die voelt alsof het veel meer geschiedenis heeft dan de relatief korte periode dat het open is geweest.

Het is een plek die je zelf mee moet maken en die je lang bij zal blijven. Ik zou er nog vijftien keer scrollen over door kunnen schrijven, maar soms moet je ook weten waar je moet stoppen. Gelukkig hebben we de foto’s nog. Die van de telefoon dan, want de camera’s moesten nog steeds niks hebben van het criminelenhol.

Het is een nacht die je normaal alleen in films ziet (letterlijk)

De night tour is daarmee ook wel een van de hoogtepunten van onze reis in Californië. Met niet alleen een waanzinnige geschiedenis, maar ook een jaloersmakend uitzicht op de stad. En laat dat nu een van de dingen zien die de gevangenen als grootste marteling ervaren hebben. De stad, het leven, het geluk…allemaal op een steenworp afstand. Met het geluid van feestende mensen, gedragen door de wind naar de kleine ramen, door de tralies heen. Wetend dat ze daar geen deel meer van uit mochten maken. Gelukkig konden wij aan het eind van de avond wel de boot weer op en de kroeg weer in.

En ook al heb ik geen spookachtige dingen gezien of gevoeld, het zou me niet verbazen als er nog een hoop nare energie geclusterd zit op deze rots in de baai. Het zijn nu eenmaal niet de meest frisse bewoners die deze plek gehad heeft. Maar kennelijk zijn mijn camera’s daar gevoeliger voor dan ikzelf, wat op zich best wel fijn is. Toch vond ik het wel best dat ik er niet de rest van de nacht hoefde te blijven. Wie weet wat er dan om de hoek van het celblok komt kijken…