Doel – België

Ons eerste doel (pun intended)

Helemaal in den beginne (in ons geval de zomer van 2018) zaten we aan een picknicktafel. Lielo met een notitieboekje, Yvonne met een landkaart met plaatsen delict (schrijf je dat zo? vast). En Thomas ongetwijfeld met een biertje omdat het lekker weer was en hij het gewoon gezellig vond. En het allereerste op dat allereerste lijstje van onze allereerste bespreking voor dit blog, was het spookdorp Doel. Net over de grens, en een urban explorers paradijs als je de verhalen en foto’s moest geloven.

Het dorp dat moest wijken voor de haven van Antwerpen, maar waarvan de bouw nooit was doorgegaan. Een handjevol mensen dat er nog steevast is blijven wonen, verder een compleet dorp met lege huizen, lege straten en verlaten speeltuintjes. Een unieke plek in de lage landen, omdat alles wat enigszins lang leeg staat meteen tegen de grond wordt geslagen om plaats te maken voor veel te dure appartementen.

Zo ging dat dus met Doel, waar in 1972 zo’n 1300 mensen woonden. Dat is al niet erg veel, maar 40 jaar later waren er nog zo’n 28 van over. Waar de rest is gebleven? Volgens het internet kregen veel mensen een alternatieve woning aangeboden van de provincie Antwerpen, dus vonden zij het wel prima om alleen hun waardevolle bezittingen mee te nemen en de rest achter te laten voor de sloop.

Lielo in Lillo

Op een prachtige zondag besloten we af te reizen naar het mooie zuiden, met een kleine omweg op de planning. Aan de andere kant van de Schelde ligt namelijk het dorpje Lillo (en daar moesten we Lielo wel even naast het bord zetten). Als we het al een dorp mogen noemen… het oude fort en het bijbehorende dorp stond hetzelfde lot te wachten als Doel. En over het dorp is inmiddels een flinke laag zand gestort, maar Fort Lillo bestaat nog en telt zo’n 34 inwoners. Dit dorp is voor de inwoners van Doel dan ook hét voorbeeld van dat het opbloeien van deze enigszins verdoemde dorpjes aan de Schelde zeker mogelijk is. We kwamen er meer ganzen dan mensen tegen en ontdekten dat je in Lillo ’s nachts geen Pokémon Go mag spelen. Later komen we hier nog op terug.

Het ‘spookdorp’ Doel

Ook al kun je vanuit Lillo Doel zo’n beetje zien liggen, je moet wel een pleuriseind om het water heen rijden om er te komen. En waar we Lillo via een soort dijkje binnen reden, begroet werden door een groep ganzen op de weg en vervolgens terecht kwamen bij bootjes en een oude kerk, is de binnenkomst bij Doel op zijn zachtst gezegd minder vredig.

Doel is kapot gemaakt. Niet door de projectontwikkelaars die de haven uit wilden breiden, maar door bezoekers die niet zoals wij wel eens wilden komen zien wat er nu allemaal te doen was in dat lege dorp. De mensen lijken vergeten te zijn dat er ook nog echte bewoners zijn in Doel, die er minder op zitten te wachten dat hun ruiten in worden getrapt of dat iemand zijn amateur-graffiti skills uitprobeert op hun voordeur.

Wat daarnaast opvalt als je Doel binnen rijdt, is dat het romantische idee van een spookdorp toch wel wat anders is in de werkelijkheid. Het heeft wel iets post-apocalyptisch, doordat alle huizen onder handen zijn genomen door mensen die het niet boeit dat het ooit iemands thuis is geweest. Ergens begrijpelijk, omdat het natuurlijk het idee was dat dit alles de afgelopen 40 jaar een keer tegen de vlakte zou gaan.

Potdicht

De huizen zijn hermetisch afgesloten. Allemaal. Met metalen platen, en als je daar al voorbij komt zijn er binnenin de huizen kleine muurtjes gebouwd waar ooit ramen waren. En als we zeggen afgesloten, bedoelen we ook echt afgesloten. Zelfs al zou je de moeite nemen om 3 verdiepingen op een dak te klimmen, kom je ook daar via de dakramen niet eens binnen. Achteraf lezen we op internet dat dit pas sinds anderhalf jaar zo is, omdat de vernielingen te erg uit de hand begonnen te lopen. Dat is ergens jammer, omdat Doel een van de weinige plekken leek te zijn waar het ontdekken van verlaten huizen bijna normaal was geworden.

Van de andere kant is het noodzaak. Als het dorp ooit een wederopbouw mee wil maken, draagt het vandalisme van deze woningen hier niet aan bij. Vandalisme creëert vandalisme, en Doel is daar een bewijs van. Het is makkelijker om even een ruitje in te tikken bij een huis waar de rest toch al kapot is, niet waar? Nu is het wel duidelijk dat ik (Yvonne) de laatste hand leg aan deze tekst, want hier spreekt het moraalriddertje dat niet van vernieling houdt.  Ik kijk dan ook liever gewoon door de brievenbus naar binnen.

Een beetje bewoond

Wonen in Doel, waarom zou je dat willen? Als we ons er in verdiepen zien we dat veel mensen het gewoon lekker rustig vinden. Of ze hebben er altijd al gewoond en waarom zouden ze daar weg willen?

Maar het is een dorp zonder supermarkt, zonder tankstation, zonder kledingwinkels, zonder bussen, zonder politiebureau en zonder school. Althans, dat denken we – aangezien de laatste open dag van de basisschool in 2017 was. Maar gelukkig heeft Doel wel het allerbelangrijkste: een kroeg. Een beetje onwennig stappen we ‘Doel 5’ binnen, waar het er binnen verrassend modern uitziet. We drinken er wat, en maken nog even een WC selfie.

We lopen nog een rondje door Doel, en ontdekken nog een aantal bewoonde huizen. En weer een Pokémon verbod. Geen idee waarom, maar óf het is hier een Pokémon paradijs waar mensen helemaal gek van worden, óf de bevolking heeft gewoon een schurfthekel aan die pokkebeestjes.

Ex-urbex

Doel is een prima plek om te bezoeken, maar echt een urbex plek is het niet meer te noemen. Van de ene kant omdat alles potdicht zit, van de andere kant omdat het zo verpest is door alle bezoekers dat er eigenlijk niks meer te ontdekken valt. Dat hele ‘leave nothing but footprints’ hebben ze toch niet zo goed begrepen. Het gevolg is dat Doel een verzamelplek is van rotzooi en meer lijkt op een mega uitgebreid honk voor hangjongeren.

Er zijn nog wel wat mooie en leuke gebouwen te vinden, die niet compleet bedekt zijn met graffiti. Het oude gesticht bijvoorbeeld, met een onheilspellend grasveldje aan de overkant waar een grote schommel-constructie staat. Er zijn op internet nog genoeg filmpjes te vinden waar mensen een paar jaar geleden het gesticht in zijn gegaan, maar ook dat zit er op dit moment niet meer in. Wat er nog rest is een hoop achtertuinen, begroeide gebouwen en voor ons vooral een fijne wandeling op een zonnige zondagmiddag. Ook prima, maar minder spooky en ‘akelig’ dan we hadden gehoopt.

De verborgen ingang

Vlak voordat we terugkeren naar de auto lopen we nog om wat huizen heen en ontdekken toch nog een huis dat aan de achterkant open is. Er is van het originele huis weinig over, maar de retro keuken en het jaren ’70 behang zorgen ervoor dat je toch nog een klein beetje meekrijgt hoe het hier ooit geweest moet zijn. Als laatste bezoeken we de (waarschijnlijk gevuld met asbest) zolder, waar Lielo toch nog een beetje spooky vibes krijgt.

Wat we precies hadden verwacht? Geen idee. Misschien nog wat spullen van de mensen die hier hebben gewoond, of een teken van een leven dat hier ooit geweest is. Maar de restanten die je tegen komt in Doel zijn niet de restanten van een dorp van 40 jaar terug, het zijn de restanten van 40 jaar zuipen, roken, hangen en slopen.

Zie hieronder de video die we maakten in Doel: