Wat Khunaram – Koh Samui
Wat Khunawattess?
Opeens, ten midden van de Amerikareeks, is daar een post over een Thaise tempel. Heel hard zoeken was het, maar er viel toch nog iets ongewoons te ontdekken op onze vakantie naar het Thaise eiland Koh Samui. Ergens had ik verwacht dat alle Aziatische landen bol zouden staan van de rariteiten (vooroordelen, hoezo?), maar op Koh Samui en Koh Phangan was het toch vooral veel cocktails, zee en massages. En toen was daar Wat Khunaram. Een tempel met een gemummificeerde monnik die al sinds 1973 zit te mediteren.
Zijn naam is Luang Pordaeng, en hij overleed tijdens zijn meditatiesessie. De verhalen verschillen her en der nog wel een beetje, maar de strekking is wel hetzelfde. Na zijn dood is hij in deze positie gelaten, met een glazen behuizing om hem heen om hem ‘goed’ te houden. Volgens het bord naast de tempel was dit zijn eigen wens, volgens andere verhalen is hij daar geplaatst om als inspiratie te dienen. Wat de reden ook is, hij zit er nog steeds en je kunt hem de hele dag door bekijken.
Coole monnik
Het eerste dat opvalt aan de monnik (buiten dat het een mummy is) is de enorme zonnebril die hij op heeft. Ik kon me wel voorstellen dat dit is gedaan om het aanzicht iets prettiger te maken voor de bezoekers, maar las later dat er onder andere gekko’s eieren hadden gelegd in zijn oogkassen. Geen fijn plaatje dus, zeker niet als je hier heen komt om je respect te betuigen aan Luang Pordaeng. De rest van zijn lichaam is in een oranje doek gewikkeld, waarschijnlijk om dezelfde reden. Op oudere foto’s van de monnik is te zien hoe zijn kleed meer traditioneel om zijn lichaam is gedrapeerd.
Voor de glazen ‘vitrine’ met Luang Pordaeng staat een gouden standbeeld van de monnik toen hij nog leefde, met daar achter een ingelijste foto. Net als in andere tempels is de monnik omgeven met diverse offers, van bloemen tot wierook. Een ander grappig detail is de kist met donaties, waar bijzonder veel zonnebrillen in liggen. Geen idee hoe ze die brillen door het kleine muntengleufje hebben gepropt, overigens. Het lijkt of mensen de stille hoop hebben dat de mummy-monnik ooit hun gedoneerde zonnebril op zal hebben. Maar voorlopig rockt hij nog even een klassiek Ray Ban-achtig modelletje om zijn gapende oogkassen te verhullen. En het lijdt lekker af van zijn mond, waar zijn originele kunstgebit nog aanwezig is.
Sokushinbutsu
Luang Pordaeng is overigens geen uniek geval, er is zelfs een speciale naam voor gemummificeerde monniken. ‘Sokushinbutsu’ komt uit het Japans en stamt uit een gebruik waarbij monniken zichzelf levend mummificeerden. Door geheelonthouding over te laten gaan in steeds meer onthouding, waarbij ook eten en drinken steeds meer wordt verminderd. Door het gebrek aan vocht zouden de organen in langzaam uitdrogen, terwijl de monnik in meditatieve staat blijft. Uiteindelijk sterft de monnik tijdens de meditatie, en blijft het lichaam intact, zonder te ontbinden. Maar, er zijn ook gevallen bekend waarbij monniken hun nabestaanden hebben gevraagd om het lichaam in meditatiehouding te begraven of te laten drogen, zodat zij in hun stoffelijke vorm bleven bestaan. Dit gaat wel in tegen het principe van het Buddhisme dat alles vergankelijk is, maar Luang Pordaeng lijkt daar niet zoveel problemen mee te hebben.
Want daar zit hij dan, al ruim 45 jaar. Nog steeds zijn de haartjes op zijn hoofd te zien en zijn de oren nog steeds echt oren. En gek is het eigenlijk, dat we normaal helemaal akelig worden van overleden mensen, maar dat ze in ingedroogde vorm een toeristische en religieuze attractie vormen. Het mooie aan Wat Khunaram is iets dat alle tempels in Thailand mooi maakt: het respect.
Respect voor de cultuur, voor de overledenen en voor de geschiedenis. Waar wij westerlingen Luang Pordaeng misschien in een of ander obscuur museum hadden geplaatst, is hij op Koh Samui gewoon te vinden in zijn tempel. En iedereen is welkom, om te bidden, te offeren of net zoals wij gewoon een kijkje te nemen. Er staan geen beveiligers, geen kassa, geen giftshop. Hij is er gewoon. Dat maakt dat je hier niet geschokt staat, maar het eigenlijk heel normaal voelt. De mummy monnik met zijn zonnebril op, blikjes Fanta aan zijn voeten als offer, een doos vol brillen aan de kant en een foto van de koning aan de muur. Op papier lijkt het te voldoen aan mijn oorspronkelijke idee van vreemde Aziatische uitspattingen, maar de werkelijkheid is haast rustgevend.